Branża IT od wielu lat przyciąga nowe osoby. Różne są ich motywacje. Niektórzy uciekają od obecnych zawodów, inni pragną rozwoju, rozpoczęcia pracy w innowacyjnej branży a jeszcze inni wabieni są atrakcyjnymi zarobkami. Mimo że z zewnątrz branża IT może wyglądać bardzo jednolicie, to gdy się bardziej przypatrzyć, okazuje się, że IT to nie tylko programowanie. Wśród specjalizacji mamy również UX/UI, analiza danych, AI, DevOps, zarządzanie projektami czy bezpieczeństwo IT. Artykuł ten pomoże rozeznać się w tej różnorodności oraz pomoże początkującym zrozumieć, od czego zacząć i na co zwrócić uwagę przy planowaniu kariery w IT.

Motywacje i zainteresowania

Różne są powody i motywacje związane z chęcią wejścia do IT. Do najczęściej spotykanych należą zainteresowanie technologią, chęć zbudowania czegoś, co ma znaczenie i potencjalny wpływ na wielu ludzi, zdobycie nowych umiejętności, chęć zmiany zatrudnienia/branży czy stabilność zawodowa oraz atrakcyjne wynagrodzenie. Nie ma dobrych czy złych motywacji do wejścia do IT. Warto jednak zdawać sobie sprawę co nami powoduje i jakie mamy oczekiwania od pracy w tej branży.

Początki, zależnie od naszej obecnej sytuacji zawodowo-życiowej, oraz motywacji i powodów nami kierujących mogą być różne. Student informatyki, dla którego technologie są pasją może mieć łatwiej niż osoba przebranżawiająca się, która musi utrzymać rodzinę. Wypada, a wręcz należy uwzględnić ten czynnik przy planowaniu startu w IT.

Tzw. pasja nie jest niezbędna, aby z sukcesem znaleźć pierwszą pracę w IT. Z moich obserwacji wynika jednak, że na tym początkowym etapie może pomagać. Osoby z tzw.zajawką będą poświęcać więcej czasu na zgłębianie zagadnień związanych z wybranym przez siebie obszarem IT. Po pewnym czasie może to dać znaczącą różnicę, jeśli chodzi o posiadaną wiedzę i umiejętności. Nie jest to jednak niezbędne. Regularna i konsekwentna nauka przy braku pasji może być równie skuteczna. Z moich obserwacji wynika, że jest to element kluczowy i niestety często niedoceniany. Przy obecnym stanie rynku pracy IT dla juniorów, poziom wymagań dla tej grupy zawodowej znacząco się podniósł. Trzeba więc, jak to mówią amerykanie, odrobić zadania domowe i włożyć sporo pracy w nabycie kompetencji, które będę przydatne dla pracodawcy. Sporo osób nie jest tego świadomych i szybko odpada z drogi wejścia do IT.

Wybór ścieżki kariery w IT

Branża IT w żaden sposób nie jest jednorodna. Chociaż z powszechnym mniemaniu praca IT kojarzy się z programowaniem, to w praktyce pisanie kodu to tylko jedna z wielu ról, jakie możemy wybrać. Do najczęściej spotykanych oprócz roli programisty należą: tester, analityk danych, inżynier DevOps, inżynier danych, administrator baz danych, architekt, manager projektów czy specjalista UI/UX. Każda z tych ról ma nieco inny charakter i wymaga innych umiejętności oraz predyspozycji. Niezwykle istotne jest, aby odpowiednio wybrać ścieżkę kariery, ponieważ wybór ten będzie wpływał na przygotowania do przebranżowienia, szukanie pracy, samą pracę, ale i na życie prywatne.

Ćwiczeniem, które warto wykonać na początku jest zaznajomienie się z wybranymi rolami. Można to zrobić na wiele sposobów:

• rozmawiając ze znajomymi lub członkami rodziny z branży, co pozwoli zrozumieć prawdziwy charakter i realia tego zawodu,
• biorąc udział w sesjach mentoringowych czy doradztwa zawodowego w IT,
• uczęszczając na meetupy i konferencje branżowe aby spojrzeć na wybraną rolę od środka oraz porozmawiać z osobami, które są już w tej roli,
• oglądając filmy na YouTube które ukazują charakter pracy w IT,
• spróbować swoich sił w danej roli poprzez przechodzenie tutoriali, kursów czy tzw. labów.

Przygotowując się do wyboru ścieżki kariery warto też zaznajomić się z opisami stanowisk na stronach pracodawców i z ofertami pracy. Pozwoli to nie tylko zbadać jakie umiejętności są niezbędne i cenione na rynku, ale często daje też obraz charakteru pracy. Przebranżowienie do IT to proces wielomiesięczny a nierzadko i wieloletni. Sprawdzenie, czy dana rola nam odpowiada i nie spowoduje szybkiej rezygnacji ma wiele sensu i może potencjalnie uchronić przed zmarnowaniem mnóstwa czasu. Zapewniamy, że wiele osób, które dzieli się swoją wiedzą, jest bardzo otwartych na poświęcenie czasu i opowiedzenie o charakterze pełnionej przez siebie roli. Warto z takiej możliwości skorzystać.

Nauka podstaw i zdobywanie wiedzy

Mając za sobą wybór specjalizacji IT możemy przystąpić do nauki. Jest to jeden z kluczowych momentów na drodze do wejścia do IT, na którym odpada najwięcej początkujących. Ten etap to mozolna praca i mierzenie się z nieznanym. Do tego etapu trzeba się przygotować. Zależnie od naszej bieżącej sytuacji będzie to wymagało zmian w codziennym życiu i przygotowania finansowego. Najlepsze rezultaty osiąga się regularną pracą o średniej objętości. Dużo lepiej sprawdzi się poświęcanie dwóch godzin na naukę codziennie niż spędzanie nad nią całej niedzieli. W dzisiejszym zabieganym świecie znalezienie dwóch godzin może nie być łatwe, zwłaszcza jeśli mamy już rodzinę, która też wymaga czasu i uwagi. Z tego powodu i w takiej sytuacji warto porozmawiać z drugą połową i dostosować życie rodzinne oraz wzajemne oczekiwania, aby odpowiedni czas na naukę znaleźć. Bardzo ważne jest też przygotowanie finansowe. Nauka będzie się wiązała z kosztami bezpośrednimi w postaci materiałów, kursów, sesji mentoringowych, bootcampów, ale i kosztami w postaci utraconego zarobku, który w czasie nauki mógłby stać się naszym udziałem. W szczególnych wypadkach możemy chcieć zrezygnować z bieżącej pracy, aby rozpocząć naukę specjalizacji IT. Wtedy to nie obędzie się od wcześniej zgromadzonej poduszki finansowej.

Rozpoczynając swoją przygodę w IT należy się skupić na wąskiej specjalizacji. W sieci można znaleźć mnóstwo materiałów jakie technologie są niezbędne w danej specjalizacji. Dla programistów będą to języki programowania i frameworki, dla analityków danych Python i SQL, dla web-developerów HTML oraz JavaScript itd. Warto również spojrzeć w oferty pracy, co pokaże nam jakich umiejętności oczekuje obecnie rynek pracy.

Mamy obecnie mnóstwo rodzajów materiałów i sposobów nauki:

• kanały na YouTube,
• podcasty,
• książki,
• blogi,
• grupy na Facebook,
• kanały na Discord,
• kursy online (przykładowo: Udemy, Coursera, Codecademy, freeCodeCamp),
• sesje mentoringowe.

Będąc w procesie nauki, warto otoczyć się materiałami. Jest to tzw. immersja, która doskonale działa w przypadku nauki języków obcych. W praktyce może to wyglądać tak, że czytamy książkę w domu, przemieszczając się po mieście słuchamy podcastu a czekając w kolejce przeglądamy grupę facebookową ze wsparciem dla początkujących w danej technologii.

Niezależnie od tego jakie metody nauki wybierzemy i z jaką intensywnością będziemy chłonąć nową wiedzę, musimy pamiętać, że informatyka to nauka przede wszystkim praktyczna. Z jej nauką jest jak z jazdą na rowerze – nie można tylko cały czas o tym czytać. Dlatego jak najwcześniej pobrudź sobie ręce próbując wykorzystać technologię do zbudowania strony, aplikacji, raportu, skryptów czy testu. W miarę postępu nauki to właśnie ten komponent praktycznego wykorzystania wiedzy powinien zajmować coraz więcej czasu.

Portfolio i zdobywanie doświadczenia

Chcąc rozpocząć pracę w IT zazwyczaj dysponujemy dużym zapałem, otwartością i chęcią nauki. To czego nam brakuje to doświadczenie i możliwość jego pokazania, co jest nie tylko ważne w procesie rekrutacji, ale i stanowi zapewnienie dla przyszłego pracodawcy o tym, że wniesiemy do firmy realną wartość. Warto spojrzeć na zatrudnianie osoby początkującej z perspektywy pracodawcy. Z reguły krok taki oznacza dla niego inwestycję. Rzadko kiedy osoba początkująca będzie od razu w stanie dostarczać wartość w projekcie, która pozwoli zarobić wystarczająco na pokrycie pensji. Dla pracodawcy zatem istotne jest to, by ten okres nauki i zdobywania doświadczenia skrócić lub szukać kogoś, kto takowe będzie już posiadał.

Idealnie nadaje się do tego portfolio, które powinniśmy, jako adepci IT, budować jak najwcześniej. W zależności od naszej specjalizacji może to być:

• konto na GitHub, GitLab itd., gdzie umieścimy repozytoria z projektami realizowanymi w ramach nauki lub wczesnych zleceń. Porządek i aktywność w tym repozytoriach pokazuje nie tylko nasze zainteresowanie daną dziedziną ale też sumienność i podejście do pracy,
• stronę internetową które sama w sobie może być prezentacją pracy jeśli zdobywamy doświadczenie jako frontend developer lub UI/UX designer, lub miejscem gdzie zaprezentujemy wykonane przez siebie aplikacje, wykonane narzędzia czy skrypty.

Oprócz portfolio możemy zdobywać wczesne doświadczenia (którymi warto się chwalić na swoich profilach w social mediach) poprzez:

• staże i praktyki – warto szukać programów praktyk lub staży w firmach IT, które pozwalają zdobyć pierwsze doświadczenie zawodowe i uczą pracy zespołowej,
• pomoc w projektach open source – uczy to pracy zespołowej, ale również pomaga zdobyć rozpoznawalność i budować sieć kontaktów,
• pomoc w organizacji lokalnych meetupów czy konferencji jako wolontariusz – pokazuje to zaangażowanie i pozwala poznawać ludzi z branży.

Networking i marka osobista

Poszerzanie kompetencji i poszukiwanie szans do zdobywania doświadczenia to niezbędne kroki na początku profesjonalnej przygody z IT. Nie można jednak zapominać, że będziemy pracować z ludźmi. Trzeba więc zadbać o poszerzanie sieci kontaktów i budowanie profesjonalnego wizerunku. Przy obecnym rynku pracy i w sytuacji, gdy nie dysponuje się dużym doświadczeniem, to właśnie ten element może świadczyć o konkurencyjności i przełożyć się na szybsze znalezienie pracy.

Osoba początkująca w IT ma do wyboru kilka możliwości w temacie networkingu i budowania marki osobistej:

• udział w konferencjach i meet-upach – uczestniczenie w wydarzeniach branżowych, takich jak hackathony, meet-upy, konferencje technologiczne pozwala nie tylko chłonąć wiedzę, ale i poznawać ludzi z branży,
• budowanie obecności online – LinkedIn, GitHub, Stack Overflow i inne platform dają doskonałą okazję do pokazania swoich umiejętności i budowania sieci kontaktów,
• rozwijanie marki osobistej – reputacja w branży jest niezwykle ważna i może być czynnikiem decydującym o naszym zatrudnieniu. Aby nad nią popracować można przykładowo: publikować posty o postępach w nauce, blogować na temat nowych technologii, brać udział w dyskusjach branżowych na portalach społecznościowych.

Przygotowanie do zdobywania pracy

Kiedy czujemy się już wystarczająco kompetentni przychodzi czas na poszukiwania pracy.

Proces ten powinien się składać z kilku kroków:

• przygotowanie CV – powinno ono być zwięzłe i dostosowane do konkretnej oferty pracy. Wskazujemy w nim umiejętności, zrealizowane projekty, zdobyte doświadczenie,
• przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej – warto zaznajomić się z tym czym firma się zajmuje, jakie projekty realizuje i w jakich technologiach się obraca. Pozwala to przygotować kilka pytań o samą firmę oraz moją w niej rolę. Rozmowa kwalifikacyjna powinna być rozmową, zatem powinna w niej być przestrzeń do zadawania pytań do rekrutera. Warto też przećwiczyć sobie odpowiedź na pytanie, dlaczego zdecydowałem się akurat na tę ofertę aplikować i w jakich kierunkach chciałbym się rozwijać,
• poszukiwanie ofert pracy – ostatni krok to udanie się na jobboardy, LinkedIn, grupy tematyczne w celu poszukiwania ofert. Pamiętaj, że niekoniecznie musisz spełniać 100% wymienionych w ofercie oczekiwań, aby aplikować. Warto również dobrze wczytać się w ofertę, aby zbadać czy profil działania firmy i sposób w jaki pracuje będą nam odpowiadały.

Podsumowanie

Mimo że w ciągu ostatnich kilku lat rynek pracy w IT zmienił się i nie jest już określany mianem eldorado, to nadal sama branża jest atrakcyjna a praca w niej pozwala się realizować i zarabiać godziwe pieniądze. Pamiętaj zatem, że chcąc wejść do niej musisz rozpocząć od określenia swoich motywacji i oczekiwań. Następnie skupić się na wyborze odpowiedniej dla siebie ścieżki kariery i konsekwentnie zdobywać w niej wiedzę, budować portfolio i bardzo potrzebne doświadczenie. Wszystko to doprowadzi Cię do aplikowania na oferty pracy. Nie zapominaj, że niezależnie czy myślisz o przebranżowieniu, startujesz lub właśnie zdobyłeś swoją pierwszą pracę, cały czas powinieneś się rozwijać i nie ustawać w staraniach, aby zdobywać doświadczenie i poznawać ludzi, którzy takie doświadczenie już zdobyli. W całym tym procesie trzeba się uzbroić w cierpliwość. Zdobycie nowych umiejętności i następujące po tym szukanie pracy może potrwać. Nawet jeśli nie uda się to od razu, ważne, by uczyć się na swoich błędach i uzupełniać brakującą wiedzę. Powodzenia!