Marka osobista, czyli z angielskiego personal brand, nie jest pierwszą rzeczą która przychodzi do głowy osobom z branży, gdy myślą o rozwoju swojej kariery. Tymczasem odpowiednio zbudowana marka otwiera wiele drzwi i możliwości nie tylko rozwoju, ale i dywersyfikacji działań. Pozwala też zarabiać, mieć wpływ, a nawet cieszyć się uznaniem.

Czym jest marka osobista?

Wiele osób w IT myli markę osobistą z byciem influencerem lub celebrytą. Często mówią oni o parciu na szkło czy wyskakiwaniu z lodówki. Tymczasem nic bardziej mylnego. Influencerzy czy celebryci chcą być znani i wywierać wpływ na maksymalnie dużą liczbę osób. Marka osobista trafia do określonej grupy osób oraz niesie ze sobą wartość w postaci wiedzy i doświadczenia.
Najkrótszą definicję marki osobistej podał Jeff Bezos. Stwierdził on, że marka osobista to jest to jak się o nas mówi w pokoju, w którym nas nie ma.

Zapytasz pewnie – i to tyle?

To lapidarne zdanie zawiera w sobie dwa niezbędne komponenty do tego żeby mówić o marce osobistej i z powodzeniem ją budować.

Po pierwsze coś się o nas mówi. Oznacza to, że musieliśmy się dać poznać. Musieliśmy pozostawić po sobie pewne skojarzenia i wspomnienia, skoro inni coś o nas mówią. Po drugie, i tutaj muszę niestety zmartwić tych, którzy szli studiować informatykę nie po to żeby rozmawiać z ludźmi, do istnienia marki osobistej są potrzebni inni ludzie. To oni mają te skojarzenia, opinie, wspomnienia i emocje na nasz temat. Marka osobista, mimo że posiada słowo “osobista” w nazwie, tak na prawdę istnieje w głowach i sercach innych.

Co natomiast różni markę osobistą od bycia celebrytą to to, że marka trafia do określonej grupy osób i niesie ze sobą pewną wartość dla nich. Weźmy przykład z IT – marka osobista programisty Python’a trafia z reguły do innych programistów tego języka, a osoba z taką marką dzieli się wiedzą i doświadczeniem, co pomaga odbiorcom tej marki w rozwoju lub rozwiązywaniu określonego problemu. Osobie z marką osobistą nie zależy na byciu znanym z bycia znanym. Zależy jej na byciu rozpoznawalnym wśród osób będących w temacie i to tylko w kontekście tej określonej specjalizacji IT.

Wiele benefitów płynących z posiadania marki osobistej w IT da się osiągnąć bez niej. Wkładając jednak świadomy wysiłek w jej budowanie mamy wpływ na to czy i kiedy te benefity przypadną nam w udziale.

Do czego specjaliście IT może się przydać marka osobista?

W powszechnym mniemaniu pracując w branży IT powinno się skupiać na rozwijaniu tzw. umiejętności twardych, czyli technologii, języków programowania, frameworków itd. W wielu firmach awans zawodowy jest uzależniony od zdobywania kolejnych umiejętności i poszerzania wiedzy. Nic więc dziwnego, że inwestycja w markę osobistą nie jest oczywistym wyborem w kontekście budowania kariery.
Okazuje się jednak, że marka osobista przynosi wiele benefitów, które mogą znacząco wykraczać poza utarte ścieżki rozwoju kariery. Przyjrzyjmy się kilku z nich.

Lepsze oferty pracy i zmiana pracy
Jeszcze do niedawna skrzynki specjalistów IT pękały w szwach od ofert pracy. Obecnie rynek pracy IT jest dużo bardziej wymagający. Ale nawet w okresie hossy, najlepsze oferty pracy trafiają w pierwszej kolejności do osób z marką osobistą. Wynika to z tego, że dla rekruterów jest to pewny wybór i gwarancja dostarczenia wartościowego pracownika do firmy.

W czasach gorszej koniunktury na rynku pracy IT, znaczenie marki osobistej jest szczególnie widoczne. Widać to nie tylko po otrzymywaniu ofert pracy, ale i wygrywaniu procesów rekrutacji. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób początkujących, którym trudno wyróżnić się spośród innych kandydatów bez posiadania doświadczenia komercyjnego. Marka osobista może być tutaj takim właśnie wyróżnikiem.

Marka osobista pozwala też szybciej przechodzić przez proces rekrutacji, a czasem i w ogóle go pomijać. Zawsze gdy pomagam w rekrutacji i mam przed sobą kandydata, który podejmuj się budowania marki osobistej, to taka osoba zyskuje u mnie dodatkowe punkty za wiedzę techniczną i umiejętności miękkie. Wynika to z tego, że tworzenie treści o tematyce technicznej (blog, kanał YouTube, podcast) wymaga usystematyzowania wiedzy i jej uzupełnienia. Praca nad marką osobistą rozwija również kompetencje miękkie, zwłaszcza komunikację.

Podwyżka
Dla pracodawcy, który zatrudnia osoby w IT z marką osobistą, płynie z tego tytułu podwójna korzyść – ma w swoim zespole kompetentnego pracownika, który wnosi wartość techniczną, ale poza tym taka osoba może reprezentować firmę na zewnątrz podczas konferencji, wydarzeń branżowych ale i spotkań z klientami. Pracownik z marką osobistą przyczynia się mocno do działań wokoło employer brandingowych, przyciągając utalentowane osoby do firmy. Taka podwójna wartość wnoszona do firmy to podstawa do uzyskania podwyżki.

Wpływ
Możemy mówić o trójkącie wpływu jeśli chodzi o markę osobistą w IT. U jego podstawy leży firma lub projekt. Osoba z personal brandem może mieć wpływ na decyzje techniczne, sposób działania i realizacji projektu, wybór klientów, dostawców czy rozwiązań.

Kolejny poziom wpływu to społeczność wokół danej technologii czy miasta, w którym działamy. Z pewnością jesteś w stanie przywołać osoby, które organizują eventy branżowe w twoim mieście lub rozwijają technologie z których korzystasz. Wszystkich ich łączy wypracowana marka osobista i szerszy, niż w przypadku firmy, wpływ.

Są też osoby, które dzięki dobrze wypracowanej marce osobistej mają realny wpływ na całą branżę. Kształtują one trendy, metodologie czy sposoby działania większości osób zajmujących się IT.

Niezależnie od tego, na jakim poziomie jesteśmy w stanie wywierać wpływ, daje to większą sprawczość, a w efekcie lepszą satysfakcję z wykonywanej pracy. Jest to bardzo ważny czynnik w walce z wypaleniem zawodowym, o którym to coraz częściej mówi się w kontekście IT.

Uznanie
Uznanie to czysto ludzka potrzeba, która z jednej strony daje nam informację zwrotną, że robimy coś właściwie albo w sposób dający innym wartość. Otrzymywanie takiej informacji zwrotnej utwierdza nas w podejmowanych działaniach i daje dużą satysfakcję z ich realizacji.

Uznanie mocno łączy się z autorytetem. Ten z kolei powoduje, że możesz być zaproszony do podcastu, kanału na YouTube, poproszony o wystąpienie na konferencji czy udzielenie komentarza w raporcie branżowym.

Zarabianie na wiedzy
Maciej Aniserowicz jako pierwszy na polskim rynku IT pokazał, że zarabianie na wiedzy i posiadania marki osobistej doskonale się uzupełniają i prowadzą do spektakularnych wyników finansowych. Nie zapominajmy jednak, że Maciej, zanim zaczął zarabiać na swoich kursach, przez ponad 10 lat pracował nad marką osobistą i rozwojem społeczności. W praktyce preferujemy kupować od osób które znamy, lub które są dla nas autorytetem. Jedno i drugie jesteśmy w stanie wypracować tworząc swoją markę osobistą w IT.

Jak budować markę osobistą?

Marka osobista trafia do określonej grupy osób i dostarcza im określoną wartość. Aby mogło się to wydarzyć, osoba, która chce zbudować swoją markę osobistą musi sobie odpowiedzieć na trzy pytania.

Po co?
To często pomijane pytanie, które pominięte w procesie budowania marki osobistej prowadzi do zaniechania jej budowania już po krótkim czasie. Jeśli zaczniemy ją budować dlatego, że kolega to robi, albo zainspirowaliśmy się tym na konferencji, to za tydzień nie będziemy już pamiętali po co to robimy. Ważne jest aby jednak zdefiniować sobie nasz powód budowania marki osobistej. Dla każdego może być on inny – lepsza praca, podwyżka, większy wpływ na projekt, itd. Niezależnie jaki on jest, trzeba go sobie jasno określić, bo tylko wtedy będziemy wiedzieć, dlaczego wkładamy pracę w wypracowanie marki osobistej. Ten powód może się zmieniać w czasie. Gdy tak się dzieje, warto sobie ponownie odpowiedzieć na to pytanie.

Kto powinien o mnie wiedzieć?
Marka osobista tym różni się od celebryctwa, że trafia do ściśle określonej grupy osób. Niezależnie od tego czy jest to grupa programistów backend z mojej firmy, specjaliści od sieci z mojego miasta, rekruterzy z określonej firmy czy management, musimy jasno zdefiniować kto powinien o nas wiedzieć. Jest to konieczne aby wiedzieć jak i za pomocą jakich sposobów komunikować naszą markę. Inaczej będziemy się wyrażać na TikTok a inaczej z postach na LinkedIn.

Co powinni o mnie widzieć?
W definicji marki osobistej widzieliśmy, że wspomniane tam osoby mają jakieś wspomnienia i skojarzenia na nasz temat. W budowaniu marki osobistej chodzi m. in. o to, aby ten obraz świadomie budować. Musimy zatem wiedzieć co wcześniej zdefiniowana przez nas grupa osób powinna o nas wiedzieć. Najczęściej jest to najprostsze w odpowiedzi pytanie, gdyż pracując w IT mamy jakąś specjalizację i to około niej budujemy markę osobistą.

Gdy ćwiczenie polegające na odpowiedzi na te pytania mamy już za sobą, możemy przejść do określenia metod komunikowania naszej marki. Wybór ten powinien być podyktowany tym gdzie możemy spotkać (online i offline) osoby, które powinny o nas coś wiedzieć oraz tym czy w wybranym przez nas kanale komunikowania tworzenie treści przychodzi nas względnie łatwo i naturalnie.

Do wyboru mamy wiele sposobów:

  • blog
  • kanał YouTube
  • podcast
  • social media (LinkedIn, X, Instagram, TikTok, Facebook, …)
  • wystąpienia na meetupach i konferencjach
  • tworzenie open-source
  • pisanie książek i e-book’ów
  • kursy online
  • działania wewnątrzfirmowe (spotkania, wystąpienia, prezentacje)
  • newsletter

Niezależnie od tego jaką metodę komunikowania naszej marki osobistej wybierzemy, pamiętajmy o trzech zasadach:

  • wybierzmy jeden sposób, poczujmy się w nim swobodnie i dopiero wtedy próbujmy następnego,
  • bądźmy konsekwentni w komunikowaniu marki,
  • tworzenie marki to maraton a nie sprint.

Podsumowanie

Marka osobista w IT to narzędzie. Jak to z narzędziami bywa, nie rozwiązuje wszystkich problemów i nie jest odpowiedzią na wszystkie pytania. Umiejętnie wykorzystana może przełożyć się nie tylko na awans czy podwyżkę, ale wręcz pokierowanie karierą w nieoczywiste miejsca. Każdy kto chce podjąć się procesu jej budowania musi uświadomić sobie, że zajmie to dłuższy okres i będzie wymagało regularnych działań. Z jej budowaniem jest jak z inwestycjami finansowymi – im wcześniej rozpoczniemy, tym po pewnym czasie większe będą efekty. Inwestowanie lubi regularność i tak samo jest również z marką osobistą. Warto zastanowić się, czy poświęcenie czasu na jej budowanie jest zbieżne z naszymi planami na rozwój i budowanie kariery. Wszystkich chcących rozszerzyć swoją wiedzę w tym temacie oraz chcących rozpocząć budowanie swojej marki, zapraszam do zapoznania się z moją książką pt. “Marka osobista w branży IT”.